“Ölüm nereden ve nasıl gelirse gelsin, savaş sloganlarımız kulaktan kulağa yayılacaksa, silahlarımız elden ele geçecekse, başkaları mitralyöz sesleriyle, savaş ve zafer naralarıyla cenazelerimize ağıt yakacaklarsa; ölüm hoş geldi, safa geldi...” Ernesto Che Guevara
Yıllar önce hekim meslektaşımız Che; Ölüm Gerçeğini, “Ölüm Hoş Geldi Safa Geldi “ ifadesiyle dile getirmiş. Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) 2022 yılında ülkemiz ölüm verilerini açıklamış açıklamasına ama; kaygılanmadım desem yalan olur. Koruyucu Hekimlik kurallarının maalesef geri plana itildiğini açıkça bu verilerden anlayabiliyoruz.
***
Bir hekim olarak bu veriler karşısında üzüldüm. Avrupa bizi kıskanır mı onu bilemem…
***
Evet gelelim verilere. Bu arada bu verilerin COVİD-19 Pandemi yılındaki veriler olduğunu anımsatayım…
***
Türkiye İstatistik Kurumunun 2022 yılındaki ölüm verilerini açıklaması neredeyse birbuçuk yıl olmuş. Ancak benim elime yeni geçti. TÜİK’in verilerine göre 2022’de yurt genelinde 504 bin 839 ölüm olmuş. Ölen kişilerin %54,6'nı erkekler, %45,4'nü kadınlar oluşturmuş...
***
Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden Kaba Ölüm Hızı; 2022 yılında binde 5,9 olarak rapor edilmiş. Diğer bir ifade ile kişi başına 2022 yılında bin kişi başına 5,9 ölüm düşmüş. Gelin raporu sorular eşliğinde irdeleyelim…
***
İllere Göre Kaba Ölüm Hızı Verilerini Sıralar Mısınız?
•Sinop (Binde 11.7),
•Kastamonu(Binde 11.2),
•Edirne(Binde 10.3),
•Kırklareli(Binde 10.2)…
***
Kaba ölüm Hızının En Düşük Olduğu İllerin Sıralaması Nasıl Seyretmiş?
•Şırnak(Binde 2.4),
•Hakkari(Binde 2.5),
•Batman(Binde 3.0)…
***
2022’de Ölüm Nedenleri Nasıl Sıralanmış?
• Dolaşım Sistemi Hastalıkları(Yüzde 35.4),
•İyi Huylu ve Kötü Huylu Tümörler(Yüzde 15.2),
•Solunum Sistemi Hastalıkları(Yüzde 13.5)…
***
Dolaşım Sistemi Hastalıklarından Kaynaklı Ölümlerin Sıralanması Nasıl Seyretmiş?
•İskemik Kalp Hastalıkları(Yüzde42.3),
•Diğer Kalp Hastalıkları(Yüzde 23.5),
•Serebro-Vasküler Hastalıklar(Yüzde 19.2)…
***
Dolaşım Sistemi Hastalıklarına Bağlı Ölümlerin İllere Göre Sıralaması Nasıl Seyretmiş?
•Çanakkale(Yüzde 47.0),
•Kırşehir(Yüzde 46.4),
•Balıkesir(Yüzde 44.0),
•Afyonkarahisar(Yüzde 43)...
***
Dolaşım Sistemi Hastalıklarına Bağlı Ölüm Oranının En Düşük Ilduğu İllerin Sıralaması Nasıl Belirtilmiş?
•Kilis(Yüzde 25.5),
•Ağrı(Yüzde 27.5),
•İstanbul
•Van(29.8)…
***
İyi ve Kötü Huylu Tümörlerden Kaynaklı Ölümlerin Sıralaması Nasıl Rapor Edilmiş?
•Gırtlak ve Soluk Borusu-Bronş ve Akciğerin Kötü Huylu Tümörü(Yüzde 29.4),
•Kolonun Kötü Huylu Tümörü(Yüzde 7.9),
•Midenin Kötü Huylu Tümörü(7.8)…
***
İyi ve Kötü Huylu Tümörlerden Ölenlerin İllere Göre Sıralaması Nasıl Belirtilmiş?,
•Ağrı
•Kars
• Iğdır(Yüzde 18.6),
• Erzurum(Yüzde18.6),
•Bayburt(Yüzde 18.5),
•Ankara(Yüzde18.5)…
***
İyi ve Kötü Huylu Tümörlerden Kaynaklı Ölüm Oranının En Düşük Olduğu İllerin Sıralaması?
•Siirt(Yüzde 8.5),
•Kilis(Yüzde 10.0),
•Gaziantep(10.0),
•Şanlıurfa(19.1),
•Hatay(10.6)…
***
Bebek Ölümlerinin Durumu Hakkında Ne Söylenebilir?
Bebek ölüm sayısı 2022 yılında 9 bin 522 olmuş. Bin canlı doğum başına düşen bebek ölüm sayısını ifade eden bebek ölüm hızı, 2022 yılında binde 9,2 olmuş. Diğer bir ifade ile 2022 yılında bin canlı doğum başına 9,2 bebek ölümü gerçekleşmiş. Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden Beş Yaş Altı Ölüm Hızı, 2022 yılında binde 11,2 olduğu rapora yansımış…
***
Koruyucu Hekimlik Kurallarının göz ardı edildiği, Tedavi Hekimliği’nin yüceltildiği ülkemizde; “Önlenebilir Hastalıklardan” ölümlerin arttığı görülüyor. Türküdeki gibi bu işin nasıl olacağını bende bilemiyorum. Yazık ki ne yazık!…
***
Ayak üstü durmak bile ülkemizde zorlaştı…
***
Sözlerimi Ömer Akpınardan Alınma, Yücel Paşmakcı Hocamızın derlediği güzel bir Giresun Türküsü ile bitireyim de canımız sıkılmasın!..
Bağlamam Perde Perde…
Düşürdün Beni Derde…
Ayak Üstü Duramam…
Seni Gördüğüm Yerde…
Oy Giresun Bulancak…
Bu İş Nasıl Olacak?
Ben Hakime Danıştım…
O Yâr Benim Olacak…
Sevgilerimle…
