Gonore veya halk arasındaki ismi ile ?BEL SOĞUKLUĞU?, çok eskiden beri bilinen, her türlü cinsel yol ile veya doğum esnasında anneden çocuğa bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Etkeni Neisseria gonorrheae veya Gonokok olarak bilinen bir bakteridir. Tek konakçısı insandır. İnsanda sıklıkla genital (üreme) sisteminin alt bölgelerini tutar. Gelişmiş ülkelerde azalmasına rağmen yoksul ülkelerde henüz azalma olmadığı gibi bazılarında artış bile gözlenmektedir. Ülkemizde de önemini korumakta olup, komplikasyonları (istenmeyen etkileri) son derece önemlidir.
Gonore´de risk faktörleri nelerdir?
-Cinsel eşin sık değiştirilmesi (çok eşlilik)
-Sosyokültürel seviyede düşüklük
-Yoksulluk *Genç yaş
-Uyuşturucu kullanımı
Gonorede kuluçka süresi ne kadardır?
-Erkeklerde birkaç gün, kadınlarda ortalama 10-14 gündür.
Gonore erkek hastalarda nasıl bulgular verir?
-Başlangıçta az ve sümüksü akıntı oluşturmasına rağmen (2-5 gün içinde), daha sonraları fazla miktarda ve koyu irinli bir akıntı yapar. % 5 oral sekse bağlı olarak farenjit yapabilir. Çok az erkekte de hiç bulgu vermez. Eşcinsel erkeklerde makatta, makat kanalında, boğazda ve üretrada (alt idrar borusunda) enfeksiyon oluşturabilir.
Gonore kadın hastalarda nasıl bulgu verir?
-Kadınlarda rahim ağzının iç kısmında, alt idrar borusunda (üretra) ve rektumda enfeksiyon oluşturup, adet düzensizliği, vajinal akıntı, karın ve kasık ağrısı gözlenebilir.
Gonorenin tuttuğu yerlere göre çeşitleri nelerdir?
-Anorektal Gonore (makat ve çevresini tutar)
- Farengeal Gonore (Boğazı tutar)
-Pelvik İltihabı Hastalık (Yumurtalık ve rahmi tutar)
-Perihepatit (Karaciğer çevresini tutar)
-Dissemine Gonokok Enfeksiyonu (Diğer sistemleri tutan gonokok enfeksiyonudur)
-Yeni doğan ve çocuklarda görülen Gonore (Doğum esnasında veya sonradan anneden çocuğa geçen gonokokla olur. Konjonktivit (Gözün ön kısmının iltihabı) yapıp, körlüğe kadar götürebilir. Farenjit, anal kanal ve akciğer enfeksiyonları daha az görülür.
Gonorede tanıyı nasıl koyarız?
Akıntıdan alınan örneğin boyanıp mikroskopta gonokokun saptanması ve uygun örneğin kültürü ile tanı konur.
Tedavisi nasıldır?
Tedaviye başlamadan önce olanak varsa kültür yapılmalı veya bölgedeki gonokok enfeksiyonlarında antibiyotik duyarlılıkları bilinmeli, hastanın cinsel eşi de tedavi edilmeli, diğer cinsel yol ile geçen hastalıklar da araştırılmalıdır. Sefalosporinler, kinolonlar, karbapenemler ve monobaktam antibiyotikler kullanılabilir. Genellikle Seftriakson tek doz 125 mg adaleden yapılması yeterlidir. Siprofloksasin 500 mg veya Ofloksasin 400 mg ağızdan tek doz verilebilir.
YORUM VE ÖNERİ:
Ülkemizde azalması beklenen bu hastalık, son zamanlarda diğer CYBH gibi azalmamış hatta artmıştır. Bu hastalıkta da cinsel eğitim ön planda olup, diğer cinsel enfeksiyonlarda olduğu gibi kondom (prezervatif ) kullanımını yaygınlaştırmak, çok eşlilikten kaçınmak gerekir.
