BESN'NİN COĞRAFİK YAPISI

Şehrin muhtelif yerlerinde deniz seviyesinden yüksekliği;Yuurmutepe 1085 metre, Hastane 945 metre, Yenikent 1035 metre olup ortalaması 1050 metredir. Ova kesimlerinin deniz seviyesinden yüksekliği ise 650 metre ile 800 metre arasında değişmektedir.

Doğusunda                              : Adıyaman İli

Batısında                                 : Gölbaşı ve Pazarcık

Kuzeyinde                              : Tut İlçesi

Güneyinde                              : Araban, Halfeti ve Bozova İlçeleri.

Ovaları                                     : Keysun,Kızılin ve yazı olarak bilinen sahantil ovası.

Dağları                                     : Geyik Dağı,Guz Dağı ve Kızıldağ,

Akarsuları                                : Göksu,Akdere,Tavaş,Çövenek,Sofraz  diğer adı Değirmen çayı.

İlçemizde yazlar serin ve kurak, kışlar ise yağışlı ve soğuk geçer. Ancak Atatürk baraj gölünün oluşmasıyla ikilimde azda olsa değişiklik olmuş özellikle kış ayları daha yağışlı ve azda olsa ılıman bir iklim hakim olmuştur.

İlçenin doğusunda bulunan Şambayat beldesi ve bağlı köylerin bulunduğu alanlar engebeli bir araziye sahip. Buralarda meyvecilik ve bağcılık yapılmaktadır.

Batısı engebeli ve küçük dağlardan oluşmaktadır. Fıstıkçılık bu bölgede en ileri safhadadır.

Güneyde Keysun ovası, Çomak ve Sahatil ovaları sulu tarımın yapıldığı en önemli merkezlerdir.

Kuzey kesimi ise dağlık bir görünüme sahiptir. Bağcılık ve fıstıkçılık bu bölgede köylünün en önemli geçim kaynağıdır.

Çevre İl ve İlçelere Uzaklıkları:

Besni - Adıyaman                   : 45 Km.

Besni - Gölbaşı                        :22 Km.

Besni - Gaziantep                    :105 Km.

Besni - Araban                         : 40 Km

Besni - Tut                                : 35 Km.

Besni - Kahramanmaraş        : 120 Km.

Besni - Şanlıurfa                      : 130 Km.

Besni Torosların güney eteklerine doğru Kuz dağının uzantısı olan engebeli bir yere kurulmuştur. Daha önce Besni kalesinin etrafında kurulu olan şehir; 1965 yılından sonra  şimdiki yerine taşındı. Bu tarihten sonra Eski Besni’de birkaç minareden başka ayakta hiçbir yapı kalmadı. Bugün ise yalnız (kurşunlu cami)nin bir bölümü sağlam kaldı. Vakıflar İdaresi bu camiyi restore ederek eski haline getirdi.

Besni’nin Çakırhöyük (Keysun)  ve Beşyol (Sahantil) nahiyelerinin bulunduğu yerler ovalık, diğer yerler  ise dağlık ve hafif engebelidir. Güneyde, Üçgöz (Sofraz) köyünden sonra ova başlar.Keysun ovasında sulu tarım yapılır ve  ovayı Tavaş ile Çövenek suları sular. Bu iki su birleşerek Keysun çayı adı ile Göksu’ya dökülür.

Keysun’un doğusunda Çomak ovası ve buna bağlı olarak Sahantil ovası Göksu nehrine kadar uzanır. Birbirine bağlantılı bu ovalar Güneyde Gaziantep sınırına kadar devam eder. Ovanın  bittiği yerde  Besni - Araban sınırını oluşturan Kızıldağ başlar.

Besni’nin batı yönü hevedi dağları, kuzeyinde ise Akdağ vardır. Dağlarda hemen hemen hiç orman olmamasına rağmen pek çok fıstık bahçesi vardır.Güneyde Besni - Araban sınırını oluşturan Kızıldağ tamamen fıstık bahçeleri ve bağlarla kaplıdır. Buradaki köylüler fıstıkçılık ve bağcılıkla geçimlerini sağlarlar. Eskiköy beldesinden başlayıp Suvarlı, oradanda Karalar köyüne kadar olan   alan içinde kalan onlarca köyün geçimi Fıstıkçılık ve Bağcılık yapmak suretiyle sağlanır. Bu bakımdan Besni; Antep fıstığı rekoltesinin %35’ini üretir.

İlçe hudutları içerisinde çıkıp Keysun çayının döküldüğü yerde Göksu’ya karışan Değirmençayı; Tarımsal amaçlı kullanılmamakta ancak; son zamanlarda bazı çifçilerimiz Motopomplar kurarak bu çaydan aldıkları su ile sulama yapmaktadırlar. Dolayısıyla azda olsa ilçe ekonomisine katkısı vardır.

İlçenin doğusundaki Akdere çayı ekonomiye önemli bir katkısı olmamakla beraber sebze bostanlarının sulanmasında kullanılmaktadır.

Adıyaman ile Besni arasındaki doğal hududu meydana getiren göksu ırmağı, şimdilik tarımsal bir fayda sağlamamakla birlikte bu ırmak Şanlıurfa ve Adıyaman olmak üzere bölgenin inşaat kumu ihtiyacını tümüyle karşılamaktadır.